Expressions llatines del dret (L)

Leges palatinae

Legis Actio Per Condictionem

Legis Actio Per Iudici Arbitri Postulationem

Legis Actio Per Manus Iniectionem

Legis Actio Per Pignores Capionem

Legis Actio Per Sacramentum

Legitimatio ad causam

Lex artis

Lex domicilii

Lex dubia, Lex nulla

Lex duodecim tabularum

Lex dura est, sed certa est

Lex dura est, sed scripta est

Lex fori

Lex iniusta non est lex

Lex iulia de repetundis

Lex loci celebrationis

Lex loci contractus

Lex loci delicti commissi

Lex loci executionis

Lex loci rei sitae

Lex non scripta

Lex posterior derogat priori

Lex posterior generalis non derogat priori speciali

Lex Scripta, Lex Tradita

Libertas est potestas faciendi id quod iure liceo

Litis contestatio

Litis denuntiatio

Locus regit actum

Longa manu

Lucrum cessans

 

Expressions llatines del dret (N)

Nam cum iudicatur rem meam esse, simul iudicatur illius non esse

Nam si violandum est ius, regnadi gratia Violandum est; allis rebus pietaten colas

Nam, ut eleganter Celsus definit, ius est ars boni et aequi

Narra mihi factum, dabo tibi ius 

Naturalis Ratio

Ne procedat iudex ex officio

Necessitas non habet legem

Negotiorum gestio

Neminem laedere

Nemo alieno nomine lege agere potest

Nemo auditur propiam turpitudinem alegans

Nemo damnetur sine legale iudicio

Nemo esse iudex in sua causa potest

Nemo haeres invictus est

Nemo inauditus condemnetur

Nemo invitus rem cogitur defendere

Nemo jurista nisi bartolista

Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habere

Nemo praestat casus fortuitus

Nemo tenetur edere contre se

Nemo vivit in practeritum

Nihil consensul tam contrarium est, quam vis atque metus; quem comprobare contra bonos mores est

Non bis in idem

Non causa pro causa

Non multa, sed multum

Non mutatis libelli

Non Nominatus

Non omne quod licet honestum est

Non potest videre in iudicium venisse id quod post iudicium accidesit

Non sunt indicandae leges

Nulla poena sine lege

Nullum crimen nulla poena sine previa lege

Nullun tributum sine legis

Nullus videtur dolo facere, qui suo iure utitur

Nuptiae sunt coniunctio mariti et feminae et consortium omnis vitae, divini et humani iuris communicatio

 

 

 

Expressions llatines del dret (M)

Maior singulis, universis minor

Maiores aliud ius gentium, aliud ius civile esse voluerunt

Mala praxis

Mancipatio

Manumissio

Marito non licet nocere propriam uxorem

Mater semper certa, pater coud nuptias demonstram

Maxima est capitis deminutio, cum aliquis simul et civitatem et libertatem amittit

Me lumen; vos umbra regit

Mens legis

Mens Rea

Minor sive media est capitis deminutio, cum civitas amittitur, libertas retinetur

Modus operandi

Modus vivendi

Mora creditoris

Mores maiorum consuetudo

Mores sunt tacitus consensus populi longa consuetudine, inveteratus

Mortis Causa

Motu proprio

Mutatis mutandis

Expressions llatines del dret (I)

Id quod plerumque accidit

Id quod semper aequum ac bonum est, jus dicitur

Idem Corpus

Ignorantia factia, non iuris excusatur

Ignorantia legis nocet

Ignorantia legis non excusat

Imperium proconsulare maius et infinitum

Impossibilium nulla obligatio est

In absentia 

In acto

In ambiguo

In claris non fit interpretatio

In diem

In dubiis reus est absolvendus

In dubio pro debitoris

In dubio pro operario

In dubio pro possesore

In dubio pro reo

In dubio proreo

In dubio semper id, quod minus est, debetur

In dubio, contra stipulatorem

In eligendo

In fraganti delicto

In fraganti

In integrum

In ius vocatio

In limine

In limine litis

In solidum

In solutum

In vigilando

In voce

Inde datae leges, ne fortior omnia posset

Instrumentum vocale

Inter partes

Interposita persona

Interpretatio largo sensu

Interpretatio stricto sensu

Intuito pecuniae

Intuito personae

Invito domino

Ipsa natura rei

Ipso facto

Ipso iure

Iter criminis

Iudicati individua est

Iura et munera

Iura Novit Curia

Iura privata

Iuratur sacramentalis

Iure divino

Iure et facto

Iure humano

Iuris et de Iure

Iuris sanguinis

Iuris soli

Iuris praecepta haec sunt; honest vivere, alterum non laedere, suum ciuque tribuere

Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia 

Iuris tantum

Ius

Ius abstinendi

Ius alienis rebus utendi fruendi salva rerum substantia

Ius civile

Ius cogens

Ius commercii

Ius conditum

Ius connubii

Ius conubii

Ius edicendi

Ius est ars boni et aequi

Ius fruendi

Ius gentium

Ius gentium est quod naturalis ratio inter omnes homines constituit

Ius Gladii

Ius habendi

Ius honorum

Ius in re

Ius legis actionis

Ius naturale est quod natura omnia animalia docuit

Ius naturalis quod semper aequum ac bonum est

Ius privatum

Ius provocationis

Ius publicum

Ius puniendi

Ius reipublicae pacto mutari non protest

Ius sacrorumm

Ius sanguinis

Ius singulare est quod contra tenorem rationem, propter aliquam utilitatem, autoritatem constituentium introductus est

Ius utendi, et fruendi, et abutendi res sua

Ius variandi

Ius vitae et necci

Iusdem Generis

Iusiurandum

Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi

Iustitia est habitus animi, communi utilitate conservata, suam quique tribuens dignitatem

Iustitia praecepit suum cuique reddere

Iustitiae debetur quod homo homini sit deus non lupus

 

 

 

 

 

 

Quint Muci Escevola

Quint Muci Escevola (Quintus Mucius Scaevola) fou cònsol l’any 95 a.C i jurista famós, a més de ser el primer en proposar donar un tracte sistemàtic al dret civil. Va ser fill de Publi Muci Escevola i magistrat romà.

Va ser tribú de la plebs el 106 a.C. edil curul el 104 a.C. i finalment va ser cònsol el 95 a.C. Va ser cònsol juntament amb Luci Lucini Cras.

Lex Licinia Mucia de civibus regundis, va ser una llei aprovada que va provocar guerres socials.

Va ser procònsol a Àsia, on va governar correctament i van crear un festival per commemorar les seves virtuts (dies Mucia). També va ser anomenat Pontífex Màxim.

L’any 85 aC va ser assassinat per Gai Flavi Fímbria i el seu cos va ser tirat al riu Tíber.

Ciceró el descriu com un orador expressiu i un bon jurista. Va ser el primer que va donar un tracte científic al ius civile amb el qual va fer una obra de 18 llibres i que van utilitzar molts juristes posteriors.

Expressions llatines del dret (E)

Eadem causa pretendi

Eadem conditio personarum

Edict

Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat

Electa una via, non datur recursus ad aliam

Emptio venditio

Erga omnes

Error communis facit ius

Error in iudicando

Error in procedendo

Et iudicem quis iudicavit?

Ex aequo et bono

Ex aquo

Exceptio veritatis

Ex consensu

Ex dono

Ex facto oritur ius

Ex gratia

Ex libris

Ex More

Ex nom scripto ius venit, quod usus comprobabit. Nam diuturni mores consesu utentium comprobabit, legum imitantur

Ex post facto

Ex Professo

Ex testamento

Exceptio doli

Exceptio firmat regulam

Exceptio non adimpleti contractus

Exceptio probat regulam de rebus non exceptis

Exceptio rei iudicatae

Exceptio veritatis

Exceptis excipiendis

Excusatio non petita, accusatio manifesta

Exequatur

Experto credite

Extra commercium

Extra petitum

 

Expressions llatines del dret (D)

Da mihi factum, dabo tibi us

Damnum absque iniuria

De auditu

De bene esse

De facto

De iure 

De iure, de facto

De lege ferenda

De lege lata

De motu proprio

Debitur est

Derectum

Dictum

Dies ad quem

Divulgatio legis

Dolo malo non videtur habere qui suo iure utitur

Donatio inter vivos

Donatio mortis causa

Donec aliter provideatur

Dura lex, sed lex

Durum est, sed ita lex scripta est