Monthly Archives: abril 2012

Klaso de la 26a Aprilo (21a leciono)

Saluton,

jen la notoj de nia lasta klaso.

 

Estas varme – fa calor

Estas varme al mi – tinc calor

Mi varmas – estic calenta

Mi estas varma – sóc càlida (en el sentit d’afable)

 

Ĉu vi estas varme al vi? – tens calor?

Ĉi tie estas varme – Aquí fa calor

Ĉi tie estas freŝe – Aquí fa fresca

 

Mi ŝvitas – jo suo

 

PASINTECO

Hodiaŭ mi dormas – Hieraŭ mi dormis

 

Ĉu via vivo estas rutina?

Jes, ĉiam okazas la samo

 

Mi memoras miajn sonĝojn kaj koŝmarojn [somnis i malsons]

Hodiaŭ mi iris de mia hejmo al laboro sed mi haltis survoje – em paro pel camí (d’un lloc a un altre)

Halti – aturar-se

Kutime mi manĝas hejme. Sed hodiaŭ mi manĝis kun mia ĉefo [cap / jefe]

 

Unu kvarono – un quart d’hora

Tri kvarono – tres quarts d’hora

 

Aferoj ke mi faris malsame hodiaŭ

  • Mi iris al la biblioteko du fojoj
  • Mi iris per biciklo al la klaso
  • Mi ne manĝis ĉokoladon poste tagmanĝi
  • Mi aĉetis tri kolbasojn [botifarres]
  • Mi alvenis al la klaso akurate [puntualment]
  • Mi tagmanĝis en hamburgerejo [hamburgueseria]
  • Mi sunumis min [sunumi sin – prendre el sol]

Ĉiun tagon ŝi manĝas ĉokoladon sed hieraŭ ŝi ne manĝis ĝin

 

Mi ĵus malŝaltis la lumon – acabo d’apagar el llum ara mateix

Mi ŝaltis la komputilon antaŭ du minutoj – he encès l’ordinador fa dos minuts

 

Ĵus – just ara, ara mateix

Hieraŭ – ahir

Antauhieraŭ – abans d’ahir

La pasintan semajnon / jaron – la setmana passada / l’any passat

Antaŭ du semajnoj / tri tagoj – fa dues setmanes / fa tres dies. Semajno i tago no van en acusatiu ja que van precedits per la preposició antaŭ

La lasta klaso – la darrera classe / l’última classe

 

Pensu unu aferon kiu okazis al vi

  • La pasintan jaron mi ludis piedpilkon ĉiuĵaŭde
  • La pasintan semajnfinon ŝi helpis amikojn translokiĝi [a fer un trasllat]
  • La pasintan jaron li ŝanĝis laboron [ŝanĝi – canviar]
  • Antaŭ tri jaroj mi havis kromlaboron [una segona feina]
  • La pasintan monaton ŝi falis kaj ŝi vundis sian piedon [fali – caure; vundi – lesionar]
  • La pasintan jaron mi emeritiĝis
  • Per la unua fojo hieraŭ li diris sufiĉas / sufiĉe [ja n’hi ha prou]

 

NUMEROJ

900 – naŭcent

1.000 – mil / milo

1.000.000 – miliono

 

1992 – mil naŭcent naŭdek du

2007 – dumil sep

 

Kio okazis en ĉi tiu jaro?

  • En la jaro 1992 li finis studi en la altlernejo kaj komencis studi en la universitato [altlernejo – escola secundària]
  • En la jaro 1998 li edziniĝis sed en la jaro 1999 li eksedziniĝis [edziniĝi – casar-se; eksedziniĝi – divorciar-se]
  • En la jaro 1999 mia gepatroj donacis al mi mian hundon Anĝeleto [donaci – regalar]
  • En la jaro 2000 li foriris eksterlanden / de Katalunio [foriri – marxar]
  • En la jaro 2005 ŝi elmigris al Ĉinio [elmigri – emigrar; enmigri – emigrar]
  • En la jaro 2010 li ekkonis sian koramikinon [ekkoni – conèixer per primera vegada]
  • En la jaro 2011 mi finis studi en la universitato
  • De la jaro 2000 ĝis la jaro 2005 ŝi loĝis kun sia koramiko

Enamiĝi al iu – Enamorar-se d’algú

Akuŝi – Parir

Kuniĝi – Ajuntar-se

Disiĝi – Separar-se

 

Unu tago kun Núria

Jen mia notoj de nia 20a leciono (klaso de la 19a Aprilo):

Núria ĉiutage ellitiĝas je la sepa kaj kvardek. Ŝi preparas sian matenmanĝon (oranĝosukon, fruktojn, cerealojn kaj jahurton)  kaj dum matenmanĝas ĉiam legas ĵurnalon en la komputilo aŭ rigardas “Drakpilko”-n. Poste ŝi metas la teleron en la teler-lavilon kaj ŝi vestas sin por iri al laboro.

Ŝi veturas per biciklo 10 minutojn kaj ŝi alvenas al laboro je la naŭa matene. Núria estas bibliotekisto kaj ŝi laboras pri malnovaj libroj en grava biblioteko de advokatoj en Barcelono. Ŝi laboras ĝis la unua posttagmeze. Fininte laboron, ŝi reiras hejmen por tagmanĝi. Tagmanĝinte ŝi tagdormas tridek minutojn.

Posttagmeze, ŝi faras plurajn ŝatokupojn: legi, studi, naĝi, promeni, fari kunvenojn, kaj tiel plu. Kutime ŝi kolazionas frukton je la sesa kaj duono aŭ sepa posttagmeze. Ĉiuĵaŭde ŝi iras al la klaso de esperanto. Ŝi preskaŭ ĉiam vespermanĝas hejme sed, de tempo al tempo, ŝi rekontas siajn amikojn por vespermanĝi en drinkejo. Vespermanĝinte, ŝi rigardas “Drakpilko”-n en televidilo. Poste, ŝi legas retpoŝtojn. Ŝi enlitiĝas je la dek unua kaj duono. Enlitiĝonte, si legas libron.

Unu tago kun Karlo

Karlo kutime ellitiĝas kiam li dormis tiel kiel volis. Li iras al necesejo, kaj poste, en la kuirejo eltiras la buteron de la fridujo por moliĝi moligi ĝin por poste. Denove en la dormoĉambro malfermas la persienojn kaj kontemplas rigardas la ĉielon, la veteron, la palmojn kaj la homojn en la placo antaŭ sia hejmo. Li reiras al la lito sur la liton kaj faras iujn gimnastikajn ekzercojn tie mem. Poste iras al la banĉambro kaj razas sin la sian barbon per razilo kaj duŝas sin per tre varma akvo. Fininte ĝin tion, en la kujrejo ŝmiras la buteron sur toastoj kaj almetas surmetas persikan marmeladon. Manĝante la toastojn elpremas tri aŭ kvar oranĝojn per la premilo, aldonas unu kuleron de aveno avena brano, kirlas bone kaj trinkas ĝin, stare.

Dum la cetero da de la tago li legas, studas, sunumas sin apud la balkono, kaj meditas sola aŭ kun iu amiko en interaktiva medito.

Li manĝas kiam denove malsatas kaj enlitiĝas kiam li dormemas aŭ ne havas nenio pli bone fari nenion pli farindan. Kiam li vekiĝas kontinuas plu restas en la lito je medita atento pri sia korpo, pensoj kaj sensaĵoj. Poste li ellitiĝas kaj faras diversajn aferojn ĝis la dua frumatene kiam komencas fari ekzercojn en sia gimnastika aparato dum rigardas televisian televidan serion kiun konservas en la komputilo. Ĝis la kvara aŭ la kvina, kiam endormiĝas en sia lito.

kutime – habitualment
necesejo – vàter (pelvo – tassa del vàter)
kuirejo – la cuina
eltiri – treure
butero – mantega
fridujo – nevera
moliĝi – estovar-se
persienoj – persianes
razi sin – afaitar-se
razilo – maquineta d’afaitar (poŝtranĉilo – navalla)
ŝmiri – untar
tosto – torrada
almeti – afegir
persiko – préssec
marmelado – melmelada
elpremi – esprémer
premilo – espremedora
oranĝo – taronja
aldoni – afegir
kulero – cullerada, cullera
aveno – civada
brano – segonet
kirli – remenar
stare – dret, a peu dret, dempeus
cetero – resta
sunumi sin – prendre el sol
balkono – balcó
malsati – tenir gana
dormemi – tenir son
vekiĝi – despertar-se
sensaĵo – sensació
aparato – aparell
endormiĝi – adormir-se

Unu tago kun Dolors

Mi ellitiĝas je la sepa, mi duŝas min per varma akvo, drinkas oranĝansukon trinkas oranĝosukon dum aŭscultas aŭskultas radion kaj poste piediras al laboro. Je la dua tagmanĝas kaj poste laboras ĝis la kvina.
Fininte laboron piediras dektri minutojn, poste mi faras diversajn ŝatokopojn ŝatokupojn.
Finfine mi reiras piede hejmen je la deka kaj vespermanĝas, legas kaj enlitiĝas je noktomezo.

Unu tago kun Saioa

Unu tago

Mi ellitiĝas ĉiun tagon je la oka matene kaj mi duŝas min per varma akvo. Mi ne matenmanĝas, mi manĝas ion poste en la universitato, hejme mi trinkas nur unun kafon ĉar mi ne havas tempon matene. Mi eliras rapide el la hejmo kaj iras al la universitato per trajno. Mi alvenas je la naŭa kaj komencas la klasojn. Mi lernas latinan lingvon. Post la unua klaso mi iras a la manĝejo kaj matenmanĝas. Poste, mi havas aliajn klasojn ĝis la dua tagmeze. Mi reiras hejmen por tagmanĝi. Tagmanĝinte mi iras a la biblioteko aŭ mi lernas hejme, legas librojn, vidas televidon aŭ mi renkontas amikojn. Vespere mi atendas mian patrinon kaj miajn gefratojn por la vespermanĝo. Mi enlitiĝas je la dekdua noktomeze kutime.

Kongresa runo

La proverbo de la semajno:

Ne bedaŭru hieraŭan, ne atendu morgaŭan, ne forlasu hodiaŭan

Laŭ via peto, jen ankaŭ la poemo kiun mi legis:

Kongresa runo

De Kalman Kalocsay

 

Vokas voĉ’ de Väinemöinen,

vibras vok’ en vaga vento

kaj ĝin muĝas malproksimaj

montoj, maroj murmurantaj.

La potenca praa patro

de la kantoj karesantaj,

la bravulo kun la brila

balaanta blanka barbo

kaj ĉe l’ koro kun kantelo

kies kordoj sorĉe sonas,

ravon semas vekiĝinta.

Vigle, veke, varbe vokas,

logas li al land’ de l’ lagoj

festi kun la filoj frate.

Continue reading

19a leciono

unua kurso
tagon deknaŭ

jaŭdo, 12 aprilo 2012

Una jornada amb el Rafel.
Unu tago kun Rafaelo.

Vidu skanaĵon de la teksto  Unu tago kun Rafaelo

El Rafel cada dia es lleva a les set del matí. Es dutxa amb aigua freda, es prepara l’esmorzar i mentre esmorza, sempre escolta la ràdio.

Rafaelo ĉiun(1) tagon(1) ellitiĝas je la sepa matene. Li duŝas sin(2) per(3) malvarma akvo, li preparas sian(2) matenmanĝon kaj dum matenmanĝas / matenmanĝante, ĉiam aŭskultas radion.

Després renta els plats i a les vuit va cap a la feina. El Rafel és professor de gimnàstica i treballa en un gimnàs. Al migdia dina en un bar a prop de la feina i havent dinat torna a treballar fins a les nou.

Poste li lavas la telerojn kaj je la oka li iras al laboro / labori. Rafaelo estas instruisto pri gimnastiko(4) kaj laboras en gimnastikejo(4). Tagmeze li tagmanĝas en drinkejo apud / proksime al sia laborejo kaj tagmanĝinte reiras labori ĝis la naŭa.

Quan plega, es troba amb els amics per sopar. Els caps de setmana, després de sopar, va al cinema o a ballar. A mitjanit torna a casa a peu i va a dormir molt cansat.

Fininte laboron, li renkontas siajn amikojn por(5) vespermanĝi. Semajnfine, post vespermanĝinte, iras kinejon(4) aŭ danci. Noktomeze reiras piede hejmen(6) kaj enlitiĝas tre laca.

ĉiutagaĵoj – coses de cada dia
ĉiutaga – quotidià

1 – Acusatius de temps.

2 – Pronom reflexiu: si. Només per a la 3ª persona, en singular i en plural. (I per a l’indefinit “oni”).

3 – “per (mitjançant) akvo”. Ne “kun (amb) alia homo”, ekzemple.

4 – Retroderivació:
gimnastik’o > gimnastik’ist’o > gimnastik’ej’o
gimnast’ik’o gimnast’ej’o

5 – Oni povas uzi neniun preposicion (krom “por”) kaj neniun konjunkcion antaŭ infinitivo.

6 – Acusatius per verbs de moviment: iri, veni, …
(en la dekvara klaso)
Akuzativoj:
En esperanto hi ha tres tipus d’acusatius. L’acusatiu d’objecte (que equivaldria a l’objecte directe en català – QUÈ?), l’acusatiu de temps (complement circumstancial de temps – QUAN?) i l’acusatiu de direcció (complement circumstancial de lloc que indica direcció i que no va precedit de preposició – ON? CAP A ON?). Els tres acusatius es formen de la mateixa manera: afegint “-n”

Mi legas ĵurnalon ĉiun mardon vespere
• Ĵurnalon [acusatiu d’objecte]
• Ĉiun mardon [acusatiu de temps]
Mi iras hejmen ĉiun semajnfinon
• Hejmen [acusatiu de direcció]
• Ĉiun semajnfinon [acusatiu de temps]
Kion mi legas? La ĵurnalon / Kiam mi legas? Ĉiun mardon vespere

Les dues respostes (ĵurnalon i ĉiun mardon) estan en acusatiu. No obstant, com que són diferents tipus d’acusatiu, els pronoms interrogatius són diferents (kion -què- i kiam -quan-)

Mi legas libron ĉiun mardon vespere / Ĉiu mardo estas labortago

En la primera frase, ĉiun mardon va en acusatiu ja que Mi és el subjecte de l’oració i ĉiun mardon, l’objecte. En canvi, en la segona frase Ĉiu mardo és el subjecte de l’oració i, per tant, no pot anar en acusatiu.

Hodiaŭ estas la dek sesa de Februaro. La venonta ĵaŭdo estas la dudek tria de Februaro. [proper, següent, vinent]
Ĉu vi havas liberan tempon merkrede vespere?
Ĉu vi estas libera vendrede posttagmeze?
Kion vi faras la venontan mardon?
Kiam vi estas libera la venontan semajnon? Je kioma horo?
Mi ne sĉias ĉar mi ne havas mian agendon ĉi tie
Mi havas rendevuon la venontan merkredon [cita, romàntica o no]
Mi ellitiĝas antaŭ / je / post la oka.
Bonan semajnofinon al ĉiuj!

Ankaŭ legu klasnotojn kontribuitaj de Nuria. Atentu la vortoliston kaj la refleksivon!: notoj de Nuria

Mia prezento (Xaviero)

Kara Béatrice
Mi estas Xaviero. Mi havas tridek tri jarojn kaj loĝas en Barcelono. Mi estas lernanto de Esperanto ekde Septembro. Mi laboras en instituto por paco. Mi ŝatas treege kuri kaj lerni lingvojn. Mi iris al renkontiĝo de la Printempa Semajno Internacia en Bonn kaj mi kredas ke nun mi estas iomete pli ol komencanto de Esperanto. Mi ankaŭ ŝatas mian biciklon kaj mian gitaron. Mi esperas ke ni povos renkontiĝi. Ĉu vi faros la ekzamenon de Tuluzo en Junio?