unua kurso
tagon dekses

jaŭdo, 1 marto 2012

Bonan posttagmezon,
jen la notoj de nia 14a leciono:

Hodiau ni havas stangokaramelojn per por la naskiĝotago de Núria. [piruletes]

Unu semajno havas sep tagojn. La tagoj de la semajno havas nomojn:

• lundo
• mardo
• merkredo
• ĵaŭdo
• vendredo
• sabato
• dimanĉo

 

Kiuj tagoj de la semajno estas la semajnfino?

Sabato kaj dimanĉo

Kiuj tagoj de la semajno estas labortagoj?

Lundo, mardo, merkredo, ĵaŭdo kaj vendredo

 

Ferioj – [festius]

 

Laborhoroj de Rubeno. Li laboras de lundo ĝis vendredo. Lunde li komencas je la naŭa kaj laboras de la naŭa matene ĝis la sesa posttagmeze. Li paŭzas de la dua ĝis la tria per por tagmanĝi. Marde li laboras de la naŭa ĝis la kvina kaj paŭzas de la dua ĝis la tria posttagmeze. Merkrede li laboras de la naŭa ĝis la tria sed li ne paŭzas. Ĵaŭde li laboras de la naŭa ĝis la sesa, ankaŭ paŭzas de la dua ĝis la tria. Vendrede li laboras de la naŭa ĝis la tria sed ne paŭzas.

Núria laboras de lundo ĝis vendredo krom ĵaŭdo. Ŝi laboras de la naŭa matene ĝis la unua posttagmeze. Ŝi ankaŭ laboras lundo kaj merkredo lunde kaj merkrede posttagmeze, de la kvara ĝis la sepa kaj duono. [Krom = excepte]

Jaume laboras ciujn labortagojn de la naŭa matene ĝis la sesa posttagmeze, pli mal pli, krom merkrede ke kiam li komencas je la oka matene.

Mauro kutime laboras de la naŭa horo matene ĝis la dua posttagmeze krom la semajnfino [Kutime = habitualment]

Karen komencas je la naŭa kaj ŝi laboras ĝis la oka vespere. Ciun mardon ŝi laboras de la sepa matene ĝis la sesa posttagemeze kaj ŝi revenas al Barcelono de Lerido vespere.

 

Akuzativoj:

En esperanto hi ha tres tipus d’acusatius. L’acusatiu d’objecte (que equivaldria a l’objecte directe en català – QUÈ?), l’acusatiu de temps (complement circumstancial de temps – QUAN?) i l’acusatiu de direcció (complement circumstancial de lloc que indica direcció i que no va precedit de preposició – ON? CAP A ON?). Els tres acusatius es formen de la mateixa manera: afegint “-n”

Mi legas ĵurnalon ĉiun mardon vespere

• Ĵurnalon [acusatiu d’objecte]
• Ĉiun mardon [acusatiu de temps]

Mi iras hejmen ĉiun semajnfinon

• Hejmen [acusatiu de direcció]
• Ĉiun semajnfinon [acusatiu de temps]

 

Kion mi legas? La ĵurnalon / Kiam mi legas? Ĉiun mardon vespere

Les dues respostes (ĵurnalon i ĉiun mardon) estan en acusatiu. No obstant, com que són diferents tipus d’acusatiu, els pronoms interrogatius són diferents (kion -què- i kiam -quan-)

 

Mi legas libron ĉiun mardon vespere / Ĉiu mardo estas labortago

En la primera frase, ĉiun mardon va en acusatiu ja que Mi és el subjecte de l’oració i ĉiun mardon, l’objecte. En canvi, en la segona frase Ĉiu mardo és el subjecte de l’oració i, per tant, no pot anar en acusatiu.

 

Hodiaŭ estas la dek sesa de Februaro. La venonta ĵaŭdo estas la dudek tria de Februaro. [proper, següent, vinent]

 

Ĉu vi havas liberan tempon merkrede vespere?

Ĉu vi estas libera vendrede posttagmeze?

Kion vi faras la venontan mardon?

Kiam vi estas libera la venontan semajnon? Je kioma horo?

Mi ne sĉias ĉar mi ne havas mian agendon ĉi tie

Mi havas rendevuon la venontan merkredon [cita, romàntica o no]

 

Mi ellitiĝas antaŭ / je / post la oka.

 

Bonan semajnofinon al ĉiuj!

Bonan matenon,
jen la notoj de nia 13a klaso:

Sunleviĝas = La suno leviĝas

Sunsubiras = La suno subiras

Mi ellitiĝas je la sunleviĝo
Mi enlitiĝas je la sunsubiro

Je kioma horo vi matenmanĝas?

Karlo mantenmanĝas je la dekunua matene

Anna mantenmanĝas je la oka matene

 

Kiu matenmanĝas pli frue?

Anna matenmanĝas pli frue ol Karlo

Karlo matenmanĝas pli malfrue ol Anna

 

Li tagmanĝas pli malfrue ol ĉiuj

Ŝi vespermanĝas pli frue ol ni ambaŭ

 

Horaroj = Aro de horoj – [Horari = conjunt d’hores]

Vortaro = Aro de vortoj – [Diccionari = conjunt de paraules]

Bretaro = Aro de bretoj – [Prestatgeria = conjunt de prestatges]

 

HORAROJ

La horaroj varias de lando a lando.

Imagu ke Rubeno estas fremda esperantisto. Li ne konas la horarojn de Katalunio. Nu, de kioma horo ĝis kioma horo malfermas …?

• Mia banko malfermas de la naŭa ĝis la sesa
• La bankoj malfermas matene kaj posttagmeze
• La bibliotekoj malfermas posttagmeze
• La dancejoj malfermas de la noktomezo ĝis la kvara frumatene – [discoteques]
• La muzeo malfermas de la deka matene ĝis la oka vespere sed lunde estas fermita
• La restoracioj malfermas de la tagmezo ĝis la kvara kaj de la oka posttagmeze ĝis la unua frumatene – [restaurants]
• La superbazaro … – [supermercat]
• La bazaro … – [mercat]
• La butikoj … – [botigues (petit comerç)]
• La poŝto … – [oficina de correus]
• La ŝtatoficejoj … – [oficines públiques]
• La kinejoj … – [cinemes]
• La apotekoj … – [farmàcies]
• La lernejoj … – [escoles]
• La hospitaloj … – [hospitals]

ESPERANTO 25 Gener

Fako: estudis/carrera
Fakultato: facultat
Aldoni: afegir
Kuringo: corredor
Korridoro Koridoro: passadís
Kioma monato estas la marto? La tria
Kiu monato estas la tria? Marto
Kioma Kiom da horoj havas unu tago? Dudek kvar
Kioma horo estas?
Luno vs. Suno
Nokto vs. Tago

Je kioma horo la suno levigxas? vs. subiras
Je la oka (horo)

Proximume:aproximadament

Kioma horo estas: Quina hora és?
Je la sepa.
Vespero/Noktomezo/Posttagmezo/Frumateno (matinada)/Tagmezo/Mateno

De koma kioma (horo) gxis kioma horo daûras?
De la notemezo noktomezo gxis la sunlevigxo

matene: del matí (am)
vespere: de la tarda (pm)

Je la oka matene
Je la oka vespere

Kutime: normalment

Mi mangxas tri fojojn
Kiom da fojoj vi mangxas tage?

englitigxas vs. ellitigxas

Mi ellitigas je la oka matene

Je kioma hojo vi ellitigxas?

Plu Vi ellitiĝas pli frue ol ni

Neniam: mai

DANKON RUBENO KAJ PARDONU AL MI (per haver trigat tant!!!)
Je la nomo de Xavier

Li/Ŝi estas… Flegisto/Flegistino, Inĝeniero/Inĝenierino, Komponisto/Komponistino, Profesoro/Profesorino, Memlaboristo/Memlaboristino.
Pri kio estas Profesoro? Pri Informadiko, Pri Mezepora Historio
Li estas teknikisto PRI komputilo.
Ŝi laboras en laboratorio.
Nigra, ruĝa, branka blanka…
Ami/Ŝati/Plaĉi/Preferi.
Baroka muzika muziko ne plaĉas al mi = Mi ne ŝatas baroka muzika barokan muzikon.

Proverbi: Simio al simio plaĉas pli ol ĉio.

Nuksoj els fruits secs en general

Juglandoj anous,     migdaloj ametlles,

akaĵuoj anacards, ternuksoj cacahuets

Kukoj (generala vorton)

Pulvorkukoj polvorons

Ĉocolada biskuito

kokoso coco

Nugato torró

Kokosnugato turró de coco

Vafloj neules

Marcipano massapà

Cataluna pasto-supo sopa de galets

Viando carn

Kanelonioj canelons

Mantukoj toballons

Trinki      –       Drinki

Manĝi     –      Frandi llaminejar, llepolejar

Mi frandas formaĝon

Frandaĵo llaminadura

Dolcaĵo llaminadura

Rubeno instruas poemon

nur (adverbi)     només, solament

verso vers

– Kiom da versoj estas en unu strofo?

– Estas kvar

UNUAJ AGORDOJ

Unu belon havas homo

Dum la vivo tiu tera,

Amikeco ĝia nomo

Amikeco kora, vera.

Dum la vivo tiu tera

De l’ feliĉo kresku floroj,

Amikeco kora, vera

Ĉiam regu en la koroj.

De l’ feliĉo kresku floroj

Dum la tuta vivo nia,

Ĉiam regu en la koroj

Am’ por vivo harmonia.

Dum la tuta vivo nia

Kresku l’ arbo de l’ espero,

Am’ por vivo harmonia

Floru ĉiam sur la tero.

Kresku l’ arbo de l’ espero,

Unu sento la plejbela

Floru ĉiam sur la tero

Amikeco, plejfidela.

Unu sento la plejbela,

Amikeco ĝia nomo,

Amikeco plejfidela

Estas belo de la homo

1912, Stanislaw KOROLCZYL (ESKA)

Viruso virus

Ŝe havas virusojn

Kanto cançó

Rekantaĵo tornada de la cançó

Julkantoj cançons de Nadal

La ŝtipo el tió

Ĉi tiu kanto

 

ĈEESTU FIDULOJ

Ĉeestu, fiduloj, ĝoje triumfantaj,

Ho venu, ho venu al Betleĥem’.

Vidu naskitan reĝon de l’anĝeloj.

Alkuru, ni adoru, alkuru, ni adoru,
Alkuru, ni adoru la reĝon de glor’.

Li, Dio el Dio, Lumo el la Lumo,

kaj tamen naskita el virgulin’.

Jen Dio vera, Die generita!

Alkuru, ni adoru, alkuru, ni adoru,
Alkuru, ni adoru la reĝon de glor’.

Vi, aroj anĝelaj, ĥoroj de l’ santktuloj,

Jubile ekkantu, laŭdate Lin:

“Gloro al Dio en supera alto”

Alkuru, ni adoru, alkuru, ni adoru,
Alkuru, ni adoru la reĝon de glor’.

Do ame ni danku al la Dia bebo,

Pro kies naskiĝo solenas ni.

Vorto eterna nun fariĝis karno.

Alkuru, ni adoru, alkuru, ni adoru,
Alkuru, ni adoru la reĝon de glor’.

FELIĈAN KRISTNASKON KAJ NOVJARON!!!